Klasa VI - Sztuka użytkowa

 Temat: Sztuka użytkowa

Co będziecie dzisiaj robić?

- Dowiecie się, czym jest sztuka użytkowa

- Poznacie środki wyrazu sztuki użytkowej

- Wykonacie pracę plastyczną

Sztuka użytkowa

Sztuka użytkowa to dziedzina zajmująca się projektowaniem i wykonaniem przedmiotów codziennego użytku o walorach artystycznych, na przykład mebli, tkanin, naczyń, ozdób. Przedmioty te mogą być wykonywane ręcznie lub zaprojektowane przez artystę i następnie produkowane w fabrykach w tysiącach egzemplarzy. Te, które są ręcznie wykonane przez artystę rzemieślnika nazywamy dziełami rzemiosła artystycznego.

Do najważniejszych cech sztuki użytkowej należą:

- łączenie pozornie niepasujących stylów i elementów.

- Ostateczny wygląd przedmiotu podyktowany jest wieloma czynnikami. Wpływ mają zarówno elementy rynkowe, cena, reklama, poziom technologiczny. Łączą się tutaj takie dyscypliny jak ekonomia, kultura, sztuka, moda, czy socjologia.

- łączenie funkcjonalizmu i estetyki. Przedmioty nie mają spełniać już tylko roli praktycznej, ale także stylistyczną. Produkcja opiera się obecnie nie tylko, na znalezieniu najefektywniejszych rozwiązań technicznych, ale również na nadaniu przedmiotom odpowiedniej formy wizualnej.

- innowacyjność, to ciągłe poszukiwanie nowych form wyrazu. To nieustanna próba ulepszania projektu, tak, by był atrakcyjny dla grupy do której jest kierowany.

Przykłady wykorzystywania sztuki użytkowej

Sztukę użytkową możemy odnaleźć na wielu płaszczyznach artystycznych, m.in:

MODA

Najwięksi projektanci coraz częściej decydują się na współpracę z globalnymi sklepami. 

Ilustracja interaktywna 1. Donatella Versace czy Karl Lagerferd to nazwiska tylko niektórych osób, które zdecydowały się na współpracę z „sieciówkami”. Współpraca ta została określona jako masstige, będące zlepkiem słów mass i prestige.

1

Zasób oparty o element wizualny.

1

Karl Lagerfeld, „Torba”, media.yoox.biz, CC BY 3.0

GRAFIKA

Obszarami, które niezwykle dużo czerpią z osiągnięć grafiki użytkowej, są świat reklamy oraz rynek wydawniczy. Na każdym kroku spotykamy się z ich wykorzystaniem. Są to np. logotypy, które jednoznacznie identyfikują daną markę, firmę czy organizację, banknoty oraz znaczki pocztowe.

Ilustracja interaktywna 1. Głównymi cechami polskiego plakatu jest oszczędna forma. Artyści intencjonalnie pewne kwestie pozostawiali niedopowiedziane, zmuszając widza do własnej interpretacji. Często surowa forma nie pozbawiała końcowego dzieła dynamiki, innowacyjności czy, co najważniejsze, głębi przekazu.

1

Zasób oparty o element wizualny.

1

Roman Cieślewicz, „Dziady. Adam Mickiewicz. Teatr Narodowy”, 1967, postermuseum.pl, CC BY 3.0

INTERNET

Projektowanie stron www.

Ilustracja interaktywna 1. Sztuka użytkowa w wirtualnym świecie przede wszystkim widoczna jest w projektowaniu stron www. Najlepsze projekty stawiają na minimalizm.

1

Zasób oparty o element wizualny.

1

Strona internetowa designera Nikolaja Steenfatta, steenfatt.dk, CC BY 3.0

CERAMIKA

Ceramika jest kolejnym przykładem fuzji sztuk pięknych ze sztukami użytkowymi. Przedmioty do niedawna kojarzone tylko z ich praktycznym charakterem, obecnie nabierają również walorów estetycznych. Wśród firm zajmujących się ceramiką użytkową wymienić można: Zakłady Porcelany Stołowej Lubiana, charakteryzujące się zdobieniami opartymi na hafcie kaszubskim, Polskie Fabryki Porcelany Ćmielów i Chodzież, będące największym producentem porcelany stołowej w Europie.

Ilustracja interaktywna 1. Wśród firm zajmujących się ceramiką użytkową wymienić można: Zakłady Porcelany Stołowej Lubiana, charakteryzujące się zdobieniami opartymi na hafcie kaszubskim, Polskie Fabryki Porcelany Ćmielów i Chodzież, będące największym producentem porcelany stołowej w Europie.

1

Zasób oparty o element wizualny.

1

Wazon z wytwórni KPM, Wałbrzych, online-skills, CC BY 3.0

Fotografia przedstawia fabrykę porcelany w Ćmielowie – na pierwszym planie widoczny jest parking na którym znajdują się dwa samochody, biały i szary. Na drugim planie znajduje się budynek Muzeum Porcelany – budynek jest dwukondygnacyjny, elewacja budynku jest w kolorze pomarańczowym. Z widocznym napisem w kolorze czarnym – FABRYKA PORCELANY, kolorem czerwonym AS, kolorem czarnym W ĆMIELOWIE. Poniżej widnieje napis ŻYWE MUZEUM PORCELANY. Obok budynku znajduje się płot oraz brama. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Manufaktura porcelany w Ćmielowie została założona w 1790 r. W 1804 r. zaczęła produkować fajans. W Fabryce AS Ćmielów powstało jedyne w Polsce Żywe Muzeum Porcelany, w którym można zobaczyć proces produkcji porcelany. W kwietniu 2013 r. w Żywym Muzeum Porcelany powstała wystawa prezentująca starą porcelanę ćmielowską. W zbiorach znajdują się eksponaty powstałe w czasach pierwszego właściciela z początku XIX w. Oprócz gotowych wyrobów porcelanowych można zapoznać się ze stylami w produkcji porcelany, formami popularnymi w poszczególnych okresach historycznych. Można zobaczyć także zbiór podrobionych słynnych ćmielowskich figurek, stworzonych w latach 50. I 60. XX w. Wystawa prezentuje także zbiór porcelanowych figurek z różnych stron świata.

1

Zasób oparty o element wizualny.

SZKŁO

Szkło od dawna służyło jako medium dla artystów. Przez podgrzanie szkła otrzymujemy ciecz, która daje ogromne możliwości twórcze. 

Kliknij, aby uruchomić podgląd

Blenko Glass Company, „Szklanki i dzbanek”, lititzwatch.com, CC BY 3.0

Kliknij, aby uruchomić podgląd

AzulHorse „Ceramiczne pojemniki”, i.art-madam.pl, CC BY 3.0

PRZEDMIOTY CODZIENNEGO UŻYTKU

Przedmioty codziennego użytku, takie jak stoły, krzesła, szafy również mogą być połączeniem praktyczności z artyzmem. 

Współcześnie powstaje coraz więcej sklepów oferujących autorskie meble, wykonywane przez artystów plastyków, często w pojedynczych egzemplarzach. Charakteryzuje je nowatorskie podejście, często bardzo odbiegające od ogólnie przyjętych form spotykanych w domach. Stoliki, lampy często, na pierwszy rzut oka, mogą nie przypominać tych klasycznych, dobrze znanych przedmiotów.

Kliknij, aby uruchomić podgląd

maga Projektanci, „Lampa”, smagaprojektanci.pl, CC BY 3.0

Zadanie 1

Zaprojektuj ozdobny talerzyk - podstawkę, który można wykonać z masy solnej. Zapisz kolejne etapy powstania przedmiotu, opisz, w jaki sposób należy ozdobić dzieło, jakich kolorów należy użyć do jego pomalowania, jakich przedmiotów użyć do ozdobienia itd.

Rysunek przedstawiający talerzyk oraz instrukcję przygotowania przygotuj na kolejną lekcję.

Przykłady: