Złudzenie optyczne jest obrazem, który powstaje w naszym mózgu w wyniku przypisywania oglądanym przedmiotom właściwości, których one nie mają. Wyróżniamy kilka rodzajów złudzeń optycznych.
Pierwszą grupę stanowią złudzenia deformujące kształt, wielkość i długość oglądanych przedmiotów.
Ilustracja przedstawia tzw. złudzenie ściany kawiarni. Na zdjęciu widać małe kwadraty w kolorze białym i czarnym. Są ułożone w rzędzie na przemian. Takich rzędów mamy kilkanaście oddzielonych cienkimi szarymi liniami. Każdy rząd jest lekko przesunięty względem siebie. Szare linie wydają się być ukośne. Jest to złudzenie optyczne. Szare linie, wbrew temu, co nam się wydaje, są równoległe. Taki wzór ułożono na ścianie pewnej angielskiej kawiarni, stąd jest to tzw. złudzenie ściany kawiarni. Na ilustracji umieszczony jest niebieski pulsujący punkt. Po jego zaznaczeniu wyświetlą się dodatkowe informacje.
Złudzenie ściany kawiarni, online-skills, CC BY 3.0
Ilustracja przedstawia złudzenie Mullera-Lyera. Na zdjęciu widoczne są dwie długie kreski ustawione w pionie pod lekkim ukosem. Między nimi znajdują się dwie poziome kreski. Górna pozioma kreska wydaje się dłuższa niż ta leżąca niżej. Dzieje się tak, dlatego, iż rysunek przypomina tor kolejowy zniekształcony przez perspektywę. Na ilustracji umieszczony jest niebieski pulsujący punkt. Po jego zaznaczeniu wyświetlą się dodatkowe informacje.
Złudzenie Ponza, online-skills, CC BY 3.0
Ilustracja przedstawia złudzenie Mullera-Lyera. Na zdjęciu widać dwie linie tej samej długości zakończone strzałkami "do wewnątrz" i "do zewnątrz" linii. Ulegamy silnemu złudzeniu, że linia ze strzałkami "do zewnątrz" jest dłuższa. W rzeczywistości są równe. Na ilustracji umieszczony jest niebieski pulsujący punkt. Po jego zaznaczeniu wyświetlą się dodatkowe informacje.
Złudzenie Mullera-Lyera, blogspot.com, CC BY 3.0
Ilustracja przedstawia złudzenie Ebbinghaus. Dwa pomarańczowe koła tej samej wielkości znajdują się obok siebie, przy czym jedno z nich otoczone jest większymi od siebie szarymi kołami, a drugie mniejszymi szarymi kołami. W tym złudzeniu figura otoczona swoimi mniejszymi odpowiednikami wydaje się większa niż wtedy, gdy otaczają ją te same figury, ale większe od niej. Na ilustracji umieszczony jest niebieski pulsujący punkt. Po jego zaznaczeniu wyświetlą się dodatkowe informacje.
Ilustracja przedstawia spiralę Frasera. To złudzenie optyczne tworzy segmenty przypominające kształt spirali. Tło stanowią szare, białe i czarne romby. Choć wydaje się, że linie tworzą spiralę, w rzeczywistości są okręgami. By się o tym przekonać, wystarczy poprowadzić palec wzdłuż jednego z nich. Na ilustracji umieszczony jest niebieski pulsujący punkt. Po jego zaznaczeniu wyświetlą się dodatkowe informacje.
Spirala Frasera, psy.ritsumei.ac.jp, CC BY 3.0
Ilustracja przedstawia siatkę Hermana. Są to czarne kwadraty, które są oddzielone od siebie białą grubą linią. Na przecięciu białych linii można dostrzec szare plamy, których w rzeczywistości nie ma. Na ilustracji umieszczony jest niebieski pulsujący punkt. Po jego zaznaczeniu wyświetlą się dodatkowe informacje.
Siatka Hermana, wikimedia.org, domena publiczna
Do tego rodzaju złudzeń optycznych należy również irradiacja. Jasne lub błyszczące przedmioty, oglądane na ciemnym tle, wydają się większe.
Ilustracja przedstawia zjawisko irradacji. Na zdjęciu są dwa kwadraty jeden obok drugiego. Jeden kwadrat jest czarny z wpisanym w środek drugim kwadratem. Obok jest umieszczony kwadrat biały z wpisanym czarnym kwadratem w środek. Jasne lub błyszczące przedmioty oglądane na ciemnym tle wydają się większe. Na ilustracji umieszczony jest niebieski pulsujący punkt. Po jego zaznaczeniu wyświetlą się dodatkowe informacje.
Irradiacja, wikimedia.org, CC BY 3.0
Złudzenia jasności i barwy.
Kolejnym rodzajem złudzeń optycznych są złudzenia jasności i barwy.
Ilustracja przedstawia zjawisko kontrastu równoczesnego. Na ilustracji widać szary prostokąt, który ma wypełnienie gradientowe. W środku jest mniejszy prostokąt (1/8 szerokości większego prostokąta) w kolorze szarym. Patrząc na niego wydaje się, że nie jest on jednolity ale również ma wypełnienie gradientowe. Na ilustracji umieszczony jest niebieski pulsujący punkt. Po jego zaznaczeniu wyświetlą się dodatkowe informacje. W rzeczywistości pasek na całej długości ma ten sam odcień.
Kontrast równoczesny, wikimedia.org, CC BY 3.0
Ilustracja przedstawia zjawisko kontrastu zastępczego. Na zdjęciu widać trzy prostokąty jeden obok drugiego. Są w różnych kolorach. Zaczynając od lewej strony są to: różowy, czarny i turkusowy. Wpatrując się przez kilkanaście sekund w ten obraz i po odwróceniu wzroku na białą powierzchnię ściany, zobaczycie zamazany kształt w barwach dopełniających (czyli w tym przypadku flagę Włoch). Jest to przykład kontrastu następczego (powidoku). Na ilustracji umieszczony jest niebieski pulsujący punkt. Po jego zaznaczeniu wyświetlą się dodatkowe informacje.
Ilustracja przedstawia od prawej i od lewej strony część głowy kobiety tj. odbicie lustrzane. Głowy są białe i pokryte plamami o różnych kolorach. Głowy są zwrócone do siebie i prawie stykają się nosami. Pozostała część ma szare tło. Są to figury dwuznaczne czyli takie, które mogą być postrzegane w dwojaki sposób – raz jako jeden, a po chwili jako inny obiekt. Jednocześnie nie można widzieć dwóch wariantów obserwowanej figury. Na ilustracji umieszczony jest niebieski pulsujący punkt. Po jego zaznaczeniu wyświetlą się dodatkowe informacje.
Figura dwuznaczna, online-skills, CC BY 3.0
Ilustracja przedstawia sześcian. Jest zbudowany z krawędzi przypominających belki o kwadratowym przekroju. Grafika jest na białym tle. Sześcian ten jest typem figury niemożliwej czyli takiej, że przedstawienie trójwymiarowej figury na płaszczyźnie, niemożliwe jest skonstruowanie jej w przestrzeni. Na ilustracji umieszczony jest niebieski pulsujący punkt. Po jego zaznaczeniu wyświetlą się dodatkowe informacje.
Figura niemożliwa, online-skills, CC BY 3.0
Kierunkiem w sztuce współczesnej, który wykorzystuje złudzenia optyczne, jest Op-art. Jest to rodzaj abstrakcji geometrycznej, w której artyści oddziałują na widza poprzez różnorodne doznania wzrokowe, wykorzystując m.in. złudzenia optyczne. Dążą oni do wywołania wrażenia ruchu poprzez powtarzające się rytmiczne układy kompozycyjne, a często także jaskrawe, wibrujące kolory. Za pierwszego twórcę op‑art uznaje się węgierskiego artystę Victora Vasarely'ego.
Op‑art jako termin w sztuce
Op-art to skrót od angielskiego pojęcia optical art oznaczający sztukę optyczną opisującą geometryczne kompozycje, które wykorzystują złudzenia wizualne. Termin ten w kontekście sztuki pojawił się po raz pierwszy w 1964 roku w recenzji zamieszczonej w Time Magazine, dotyczącej wystawy prac artysty o polskich korzeniach Juliana Stańczaka pt. Optical Paintings.
Victor Vasarely – ojciec op‑artu
Przykładowe dzieła:
Ilustracja interaktywna przedstawia wolno stojącą rzeźbę Victora Vasarely. Rzeźba wykonana jest z porcelany. Kształtem przypomina pochyloną cyfrę osiem. Składa się z małych, kolorowych rombów. Dzieło znajduje się na trawniku. W tle widoczne są liczne drzewa oraz fragment budowli. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Rzeźba Vasarely’ego to przykład dzieła op-artu, które jest figurą niemożliwą. Artysta dzięki umiejętnemu zestawieniu ze sobą romboidalnych kształtów oraz barw dopełniających uzyskał efekt iluzji trójwymiarowości. W rezultacie ulegamy złudzeniu głębi, widząc w figurze dwie prostopadłościenne przestrzenie, w których znajdują się sześciany.
Victor Vasarely, rzeźba, 1977, porcelana, Pécs, Węgry, wikimedia.org, CC BY-SA 3.0
Ilustracja interaktywna przedstawia dzieło Victora Vasarely „Supernowa”. Obraz ukazuje czarne tło podzielone białymi liniami na setki malutkich kwadratów. Jest to kratownica. W miejscach niektórych kwadratów artysta umieścił koła białe i czarne, mniejsze i większe. W niektórych miejscach białe linie są cieńsze lub grubsze. Całość tworzy złudzenie optyczne. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. W pracy Supernowa Vasarely odwołuje się do znanego w optyce złudzenie Hermana. Artysta zestawiając ze sobą silnie kontrastujące elementy na planie kratownicy, uzyskał efekt iluzji pojawiania się ciemnych punktów w miejscach przecięcia białych linii. W swoim obrazie Vasarely jednocześnie poddaje analizie i dowartościowuje znaczenie iluzji optycznych w sztuce.
Victor Vasarely, Supernowa, olej na płótnie, 1959-61, Tate Modern, Londyn, wikimedia.org CC BY-SA 4.0
Kliknij, aby uruchomić podgląd
Slajd 1 z 4
Victor Vasarely, Ríu-Kíu-C, 1967-69, fasada Juridicum – biblioteka Wydziału Prawa i Nauk Politycznych Uniwersytetu w Bonn, Niemcy, wikimedia.org, CC BY-SA 2.0 DE
Temat: Kompozycja centralna Co będziecie dzisiaj robić? - Utrwalicie wiadomości związane z kompozycją - Dowiecie się, co to jest kompozycja centralna - Poznacie przykładowe dzieła - Wykonacie pracę plastyczną Artysta przed przystąpieniem do tworzenia dzieła, planuje, jak rozmieści jego poszczególne elementy. Taki zaplanowany układ elementów na płaszczyźnie lub w przestrzeni to kompozycja. Kompozycja, która skupia uwagę widza na środku płaszczyzny dzieła, to kompozycja centralna . Umieszczany jest tam główny, wyróżniający się element, zwany akcentem plastycznym. Może to być np. postać, przedmiot lub jaskrawa plama. Pozostałe elementy są rozłożone po obu stronach płaszczyzny z zachowaniem równowagi. 1. Kompozycja centralna - to rozmieszczenie elementów w taki sposób, aby skupić uwagę na środku płaszczyzny. Zadanie 1 Wykonaj pracę Drzwi do magicznej krainy Na środku kartki a4 narysuj dużą dziurkę od klucza wg. wzoru: Zastanów się teraz, jaki kolor będą miały Twoje drzwi do magicznej kr
Dzień dobry! Przykro mi, że nie możemy się spotkać w klasie. Mam nadzieję, że poradzimy sobie z tą sytuacją najlepiej, jak potrafimy. Lekcja 9 Temat: Perspektywa aksonometryczna i umowna. Co będziecie dzisiaj robić? - Powtórzycie wiadomości na temat perspektywy - Dowiecie się, czym charakteryzuje się perspektywa aksonometryczna - Poznacie cechy perspektywy umownej Aksonometria Linie kierunkowe stosowane są również w rysunkach technicznych. Jednak, w tym przypadku, są bardzo precyzyjne i podlegają ściśle określonym zasadom. Jest to tzw. aksonometria , perspektywa równoległa polegająca na wykreśleniu na płaszczyźnie szerokości figury przestrzennej za pomocą linii równoległych. W ten sposób, po naniesieniu na rysunek odpowiednich danych, można dokładnie odczytać wszystkie wymiary: długość, wysokość, szerokość. Rysunek aksonometryczny wykorzystywany jest przede wszystkim przez architektów – przy projektowaniu budynków, wystroju mieszkań, przedmiotów użytkowych. Zobacz przykłady bryły bu
Temat: Asamblaż Co będziecie dzisiaj robić? - Dowiecie się, czym jest asamblaż - Poznacie przykładowe dzieła - Samodzielnie wykonacie asamblaż Kolaż jest łączeniem gotowych elementów na płaskiej powierzchni, a asamblaż to dzieło przestrzenne, nowa całość wykonana z istniejących wcześniej przedmiotów o innym zastosowaniu, albo z ich fragmentów. W takim przestrzennym projekcie swoje miejsce mogą znaleźć najrozmaitsze materiały: rzeczy codziennego użytku, elementy naturalne (kamienie, patyki), urządzenia mechaniczne lub ich części, dzieła sztuki albo ich fragmenty. Wykorzystanie rzeczy już wcześniej samodzielnie istniejących (a nie tylko półproduktów, czyli materiału, który sam w sobie nic nie „znaczy”), lub nawet przedmiotów zużytych, zniszczonych sprawia, że praca zyskuje dodatkową głębię, że odwołuje się do czegoś więcej, niż tylko elementy wizualne. Zadanie 1 Wykonaj świąteczny asamblaż. Zrób listę potrzebnych materiałów do swojej pracy. Przykłady:
Komentarze
Prześlij komentarz