Potrzeba ozdabiania swojego otoczenia towarzyszy człowiekowi od samego początku rozwoju kultury. Pierwowzorów dzisiejszych dekoracji możemy dopatrywać się już w prehistorycznych malowidłach naściennych w jaskiniach. Naskalne motywy zwierzęce, egipskie wzory kwiatowe i arabeski są motywami, które z łatwością przypisujemy danym epokom i lokalizacjom geograficznym. Łatwo jednak zauważyć, że formy zdobień są zróżnicowane nie tylko na przestrzeni odległych wieków i cywilizacji. Również w czasach nam bliższych zauważamy ogromną różnorodność dekoracji, które niekoniecznie są dziełami wybitnych artystów czy architektów. Pięknie rzeźbione nogi krzeseł i liście akantu wieńczące kolumny spełniają takie same funkcje jak współczesne tatuaże, czy graffiti – pozwalają różnym jednostkom i kulturom wyrażać i definiować siebie. Pod powierzchowną ozdobą kryje się głębia symboli i znaczeń, a każdy ruch pędzla i dłuta jest wynikiem poprzedzających i otaczających go wydarzeń, nastrojów i gustów.
Ornament w historii – historia ornamentu
Ornament jest dekoracją, która ma uatrakcyjniać przedmioty codziennego użytku i architekturę. Przez stulecia twórcy opracowywali szeroką gamę motywów dekoracyjnych przeznaczonych do upiększania tkanin, tapet, ceramiki, sklepień kościołów i fasad budynków. Oryginalne formy ornamentów czerpią z geometrycznych kształtów i wzorów, roślin oraz postaci zwierzęcych, wykorzystywanych raczej jako niewielkie, uproszczone i powtarzalne elementy. Jeden z najpopularniejszych motywów zdobniczych, który pojawił się już w starożytności, to arabeska, inspirowana światem roślin. Przedstawia wijące się łodygi, pąki, liście oraz owoce.
Kliknij, aby uruchomić podgląd
Franz Sales Meyer, „A Handbook of Ornament”, 1898, Toronto, Kanada, wikimedia.org, domena publiczna
Innym rodzajem ornamentu jest groteska, która nawiązuje do świata zwierząt.
Ilustracja interaktywna przedstawia groteski z Domus Aurea autorstwa Domenico del Barbieri z XV wieku. Na fotografii widzimy narysowane różne postaci, a także zwierzęta. Dookoła widoczna są liczne zdobienia takie jak: gałązki, zawijasy. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Renesansowi twórcy żywo interesowali się antycznymi motywami dekoracyjnymi. Arabeska i groteska są obecne w kulturze europejskiej od tysięcy lat i inspirują do dzisiaj.
Domenico del Barbieri, rysunek groteski (na podstawie starożytnych malowideł z Domus Aurea), XVI wiek, anu.edu.au, CC BY 3.0
Ilustracja interaktywna przedstawia stronę z Księgi z Kells. Na fotografii widzimy symbole czterech ewangelistów. Księga z Kells zawiera tekst czterech Ewangelii wraz z notami wstępnymi i komentarzami, a jej karty są misternie i bogato zdobione wielobarwnymi celtyckimi motywami roślinnymi i figuralnymi oraz inicjałami. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Fragment Księgi z Kells, znanej również pod nazwą Ewangeliarz z Kells, prezentuje bogactwo średniowiecznej, celtyckiej kultury zdobniczej. Przedstawienia czterech ewangelistów otoczone są roślinnymi i geometrycznymi ornamentami.
Strona z Księgi z Kells, ok. 800 r., Biblioteka Trinity College, Dublin, Irlandia, wikimedia.org, domena publiczna
Sporządzano księgi, służące jako wzorniki ornamentów. Katalogi te zyskiwały na popularności od XV wieku, gdy możliwe stało się ich rozpowszechnianie za pomocą druku.
Ilustracja interaktywna przedstawia „The Grammar of Ornament”, czyli wyczerpującą encyklopedię motywów wzorniczych z II połowy XIX wieku. Księgi ornamentów służyły zdobnikom, by mogli wykorzystywać motywy z poprzednich epok w swoich dziełach. Na fotografii widzimy kolorowe wzory. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Renesansowi twórcy interesowali się antycznymi motywami dekoracyjnymi. Arabeska i groteska są obecne w kulturze europejskiej od tysięcy lat i inspirują do dzisiaj.Owen Jones, „The Grammar of Ornament”, 1868, Londyn, Wielka Brytania, wikimedia.org, domena publiczna
Barokowy stolik w stylu Ludwika XIV, wnetrzaranzacja.blogspot.com, CC BY 3.0
Ilustracja interaktywna przedstawia motyw rocaille. Jest to motyw dekoracyjny w postaci ornamentu charakterystyczny dla zdobnictwa architektury rokokowej. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Barok posługiwał się ornamentami wzorowanymi na wici roślinne i kwiatowe, które poskręcane w formy ślimacznicowe, otaczały elementy architektury i przedmiotów codziennego użytku. Popularnymi motywami były także liście akantu z głęboko powycinanymi rowkami, symbole króla, rozmaite wstęgi, wieńce girlandy. Nadal stosowano znane od starożytności elementy , takie jak: ząbki, perełki czy wole oczy. Końcową fazę baroku stanowił nurt rokoko, którego elementem rozpoznawczym jest motyw rocaille, wyglądem naśladującym muszle.
Motyw rocaille, online-skills, CC BY 3.0
Ilustracja interaktywna przedstawia Zamek Vajdahunyad w Budapeszcie. Niebiesko-szare ściany przyozdobione są bogatymi elementami ornamentów architektonicznych. Zamek posiada także liczne okna. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Wyjątkowym przykładem historyzmu jest węgierska budowla zamku Vajdahunyad. Ze względu na bogactwo ornamentów architektonicznych przypisuje się mu styl neogotycko-renesansowo-barokowy.
Ignac Alpar, Zamek Vajdahunyad, 1904-1908, Budapeszt, Węgry, online-skills, CC BY 3.0
Ilustracja interaktywna przedstawia klatkę schodową Hotelu Tassel w Brukseli. Jest to jeden z najbardziej rozpoznawalnych przykładów zdobnictwa secesyjnego, którego głównym elementem była charakterystyczna giętka, płynna linia. Na fotografii możemy dostrzec fragment schodów oraz korytarza. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Klatka schodowa zaprojektowana przez Victora Hortę jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych przykładów zdobnictwa secesyjnego, którego głównym elementem była charakterystyczna giętka, płynna linia. Obok tej ruchliwej linii estetykę okresu secesji tworzyły ornamenty roślinno-zwierzęce.
Victor Horta, Hotel Tassel – klatka schodowa, 1892-1893, Bruksela, Belgia, wikimedia.org, domena publiczna
Ornament współcześnie
Mogłoby się wydawać, że w nowoczesności nie ma miejsca na ornament. We współczesnej architekturze gładkie tafle szkła wieżowców zastąpiły dawniejsze, bogato zdobione fasady budynków. Z kolei we wzornictwie przemysłowym plastikowe, kiepskiej jakości krzesła z supermarketu wyparły, popularne w poprzednich epokach, pięknie rzeźbione, drewniane meble. Warto jednak przyjrzeć się tym obiektom, w których dekoracja nadal spełnia swoją funkcję – sprawia, że wybieramy jeden konkretny przedmiot spośród wielu innych. Kolorowe motywy ozdabiają pościele, dywany, obrusy, ceramikę, ubrania czy kartki okolicznościowe, a coraz większa popularnością cieszą się własnoręcznie wykonywane i dekorowane przedmioty.
Ilustracja interaktywna przedstawia tapetę Williama Morrisa we współczesnym wnętrzu. Na tapecie możemy zobaczyć liczne gałęzie, których liście są w kolorze niebieskim. Na poszczególnych gałązkach widnieją również owoce krzewów. Na fotografii widzimy także biurko ustawione pod ścianą, znajduje się na nim lampka, karton, kubek z ołówkami oraz kartki papieru. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Wszystkie style, wraz z wielością motywów zdobniczych, współcześnie stały się dostępne i powszechnie wykorzystywane. William Morris był jednym z najbardziej znanych twórców sztuki użytkowej i ornamentów wszech czasów. Jego wzory, zaprojektowane ponad 100 lat temu, są do dzisiaj produkowane przez spółkę Morris.Co.
Tapeta Williama Morrisa we współczesnym wnętrzu, whitegreypastels.blogspot.com, CC BY 3.
ZADANIE 1
Wykonaj na kartce wzór inspirowany arabeską, następnie wyklej go plasteliną i pokryj folią aluminiową, tworzący wypukły druk.
Temat: Kompozycja centralna Co będziecie dzisiaj robić? - Utrwalicie wiadomości związane z kompozycją - Dowiecie się, co to jest kompozycja centralna - Poznacie przykładowe dzieła - Wykonacie pracę plastyczną Artysta przed przystąpieniem do tworzenia dzieła, planuje, jak rozmieści jego poszczególne elementy. Taki zaplanowany układ elementów na płaszczyźnie lub w przestrzeni to kompozycja. Kompozycja, która skupia uwagę widza na środku płaszczyzny dzieła, to kompozycja centralna . Umieszczany jest tam główny, wyróżniający się element, zwany akcentem plastycznym. Może to być np. postać, przedmiot lub jaskrawa plama. Pozostałe elementy są rozłożone po obu stronach płaszczyzny z zachowaniem równowagi. 1. Kompozycja centralna - to rozmieszczenie elementów w taki sposób, aby skupić uwagę na środku płaszczyzny. Zadanie 1 Wykonaj pracę Drzwi do magicznej krainy Na środku kartki a4 narysuj dużą dziurkę od klucza wg. wzoru: Zastanów się teraz, jaki kolor będą miały Twoje drzwi do magicznej kr
Dzień dobry! Przykro mi, że nie możemy się spotkać w klasie. Mam nadzieję, że poradzimy sobie z tą sytuacją najlepiej, jak potrafimy. Lekcja 9 Temat: Perspektywa aksonometryczna i umowna. Co będziecie dzisiaj robić? - Powtórzycie wiadomości na temat perspektywy - Dowiecie się, czym charakteryzuje się perspektywa aksonometryczna - Poznacie cechy perspektywy umownej Aksonometria Linie kierunkowe stosowane są również w rysunkach technicznych. Jednak, w tym przypadku, są bardzo precyzyjne i podlegają ściśle określonym zasadom. Jest to tzw. aksonometria , perspektywa równoległa polegająca na wykreśleniu na płaszczyźnie szerokości figury przestrzennej za pomocą linii równoległych. W ten sposób, po naniesieniu na rysunek odpowiednich danych, można dokładnie odczytać wszystkie wymiary: długość, wysokość, szerokość. Rysunek aksonometryczny wykorzystywany jest przede wszystkim przez architektów – przy projektowaniu budynków, wystroju mieszkań, przedmiotów użytkowych. Zobacz przykłady bryły bu
Temat: Asamblaż Co będziecie dzisiaj robić? - Dowiecie się, czym jest asamblaż - Poznacie przykładowe dzieła - Samodzielnie wykonacie asamblaż Kolaż jest łączeniem gotowych elementów na płaskiej powierzchni, a asamblaż to dzieło przestrzenne, nowa całość wykonana z istniejących wcześniej przedmiotów o innym zastosowaniu, albo z ich fragmentów. W takim przestrzennym projekcie swoje miejsce mogą znaleźć najrozmaitsze materiały: rzeczy codziennego użytku, elementy naturalne (kamienie, patyki), urządzenia mechaniczne lub ich części, dzieła sztuki albo ich fragmenty. Wykorzystanie rzeczy już wcześniej samodzielnie istniejących (a nie tylko półproduktów, czyli materiału, który sam w sobie nic nie „znaczy”), lub nawet przedmiotów zużytych, zniszczonych sprawia, że praca zyskuje dodatkową głębię, że odwołuje się do czegoś więcej, niż tylko elementy wizualne. Zadanie 1 Wykonaj świąteczny asamblaż. Zrób listę potrzebnych materiałów do swojej pracy. Przykłady:
Komentarze
Prześlij komentarz