KLASA IV - Techniki malarskie

 Temat: Techniki malarskie

Co będziecie dzisiaj robić?

- Dowiecie się, jakie wyróżniamy rodzaje farb

- Poznacie narzędzia służące do malowania

- Poznacie właściwości farb

Malarstwo jest jedną z podstawowych dziedzin sztuki. Jego istotą jest posługiwanie się plamą barwną – najczęściej na dwuwymiarowej powierzchni.

Plamy barwne można uzyskać poprzez nałożenie farby pędzlem, szpachlą, odciskanie jej za pomocą stempla, palców, rozpryskiwanie sprayem, a także rozlewanie. Najczęściej używanymi farbami w szkole są farby plakatowe – kryjące farby wodne o czystych i intensywnych barwach. Ze względu na dobrą przyczepność można nimi malować na takich podłożach jak: papier, kamień, drewno, ceramika i inne

TECHNIKI:

Akwarela jest to technika malarska laserunkowa (niekryjąca). Podstawowymi składnikami akwareli są barwniki – substancje decydujące o kolorze, spoiwo (przeważnie guma arabska) oraz woda. Te trzy składniki po połączeniu tworzą przejrzystą akwarelę, farbę rozpuszczalną w wodzie. Więcej na temat akwareli możesz dowiedzieć się z E‑materiału: Zastosowanie technik plastycznych w praktyce – malujemy akwarelę.

Ważny w tej technice jest fakt przenikania światła i przebijania koloru podłoża. Akwarela może być stosowana na różne sposoby – jednym z nich jest kładzenie na zwilżonym papierze, co pozwala uzyskać efekt miękkich, rozpływających się plam. Zapoznaj się z przykładami dzieł malowanych techniką akwareli.

Paul Cézanne, „Autoportret

Michał Träger, „Poranek

Tempera to rodzaj farby kryjącej, do wyrobu której oprócz barwników używa się jako spoiwa jaj kurzych w połączeniu z sokiem czy kwasem chlebowym lub gumy arabskiej i kazeiny, rozpuszczonych w oczyszczonym oleju i żywicy drzew iglastych. Najbardziej znane są tempery średniowieczne, których spoiwem była tłusta zawiesina uzyskana z żółtka z kurzego jajka zmieszanego z olejem. Niekiedy do tempery dodawano sok z cytryny, co w znaczny sposób wpływało na świetlistość barwy. W ten sposób tworzone było np. gotyckie malarstwo tablicowe, a także ikony. Przyjrzyj się zamieszczonym niżej reprodukcjom.

Rafael, „Koronacja Matki Bożej”

Inną bardzo ważną techniką jest fresk – malarstwo ścienne. Fresk powstaje za pomocą rozpuszczonych w wodzie farb nakładanych na mokry tynk. Pigmenty wiążą się z zaprawą, która pełni funkcję spoiwa, dlatego korekta fresku staje się niemożliwa.

„Chrystus Chwalebny i symbole czterech ewangelistów”

Czym jest akwarela?

Akwarela – farba rozpuszczalna w wodzie do malowania na papierze. Plamy farby akwarelowej są przejrzyste, niekryjące, lekkie, widać przez nie podłoże, a także wcześniej położone plamy. Artyści mieszają farby akwarelowe z dużą ilością wody, aby uzyskać plamy jak najbardziej swobodne.

Ecoline – to koncentrat farby wodnej (akwareli) w formie płynnej w szklanej buteleczce. Ecoline cechuje się doskonałą przyczepnością do papierów akwarelowych i rysunkowych oraz do kartonu.

Ciekawostka

Farby akwarelowe w kostkach, tubkach i „guziczkach” to te same farby, różniące się tylko konsystencją. Gdy zaschną, nie tracą swoich właściwości, a po ponownym nawodnieniu - odzyskują pierwotną użyteczność.

Przykłady farb akwarelowych

Ważne!

Do malowania akwarelą najczęściej stosujemy gruby i szorstki papier. Im większa zawartość naturalnej bawełny w papierze, tym jest on odporniejszy na falowanie.

Najczęściej spotykamy papiery, które mają delikatną fakturę. Ważną cechą papieru akwarelowego jest jego grubość. Cieńszy papier po zmoczeniu będzie się falował. Z tego powodu im grubszy papier, tym lepszy, ale jednocześnie droższy.

Pędzle do malowania akwarelami

Ważne!

Do malowania akwarelą stosujemy pędzle o różnej wielkości i szerokości oraz różnym układzie włosia.

Ważne!

Jak dbać o pędzle?

Spośród wszystkich pędzli najdroższe są akwarelowe, więc jeśli posiadasz dobry pędzelek, używaj go tylko i wyłącznie do akwareli. Po malowaniu, umyj go dokładnie, tak aby nie zostały we włosiu cząsteczki pigmentu. Umyty pędzel osusz delikatnie, a następnie odstaw do wyschnięcia. Nigdy nie zostawiaj pędzla w zbiorniku z wodą włosiem w dół.

Co jeszcze może się przydać?

MALUJEMY AKWARELĘ

PRZYKŁADY:

Piotr Michałowski, Jezioro w góach

Artysta w technice akwarelowej namalował widok przyrody. Zastosowane przez artystę prześwitujące, kolorowe plamy powodują, że praca jest lekka i świetlista

Witold Wojtkiewicz, Podmuch wiosenny

Plamy  w dziele są delikatne, rozmyte i półprzeźroczyste. Artysta wykorzystał właściwości farb, by ukazać zwiewność ubrań postaci i wywołać wrażenie, że dziewczynkę zaraz uniesie wiatr.

ZADANIE 1

Potrzebne będą:

farby akwarelowe
pędzle okrągłe
pędzle płaskie
paleta
pojemnik z wodą
papier akwarelowy
piórko czarne lub czarny cienkopis
deska
taśma papierowa

Jedną z technik, od której można rozpocząć swoją przygodę z akwarelami, jest „mokre na mokre”.
Polega ona na tym, że moczy się czystą wodą cały arkusz papieru albo wybrany fragment i od razu nakłada się farbę, pozwalając jej rozpłynąć się i połączyć z innymi plamami. Gdy chcemy uzyskać plamy bardziej kontrolowane, farby nakładamy na papier lekko wysychający.
Stwórz własną pracę techniką „mokre na mokre”. Nie bój się eksperymentować – nakładaj farbę palcami, chlap lub pryskaj, obracaj kartkę papieru. Jeśli chcesz, po wyschnięciu obrysuj plamy czarnym piórkiem lub cienkopisem, dorysuj do nich nowe elementy.